Ondersteuning bij het leren
Sommige leerlingen hebben extra ondersteuning nodig bij het leren. Denk aan bijlessen, maatwerk, studie-/loopbaanbegeleiding (LOB) en huiswerkbegeleiding. Dit zijn vormen van leerlingenondersteuning, evenals de inzet van mentoren als eerste aanspreekpunt voor ouders en leerlingen. Verwijzingen naar deze vormen van leerondersteuning vinden altijd plaats in overleg tussen mentoren en/of leerlingondersteuners en ouders. Zowel school, zijnde de mentor en/of de vakdocent, kan hiertoe het initiatief nemen, bijvoorbeeld naar aanleiding van een rapportbespreking. Ook u als ouder kan een verzoek tot extra ondersteuning voor een of meerdere vakken indienen bij de mentor van uw kind.
Nils/MT - > Dit kan ook vallen onder Basisondersteuning in de opbouw later in dit hoofdstuk.
Ondersteuningsteam Zamenhof
Zamenhof kent een breed aanbod aan leerlingenondersteuning, zoals dyslexiebegeleiding, counseling, faalangstreductietraining, gedragsdeskundigheid en coaching passend onderwijs. Om de visie op leerlingenondersteuning goed en efficiënt te kunnen uitvoeren is het belangrijk om, voor alle ruim 700 leerlingen, de ondersteuning goed te organiseren en aan te sturen. Hiervoor zijn sinds het schooljaar 2022-2023 twee Ondersteuningsteams opgericht, een team voor vmbo en een team voor praktijkonderwijs met het doel deze twee teams intensief met elkaar te laten samenwerken om aanwezige expertise efficiënter en minder versnipperd in te zetten en om expertise schoolbreed, onderling en bij de docenten te vergroten.
Voor het schooljaar 2023-2024 zijn de twee teams samengevoegd tot één Ondersteuningsteam Zamenhof. Het Ondersteuningsteam bestaat uit een Ondersteuningscoördinator, leerjaarcoördinatoren vmbo en praktijkonderwijs, de gedragsdeskundige-ASS (G-ASS), de coaches passend onderwijs van zowel vmbo als praktijkonderwijs en de verzuimcoördinatoren. Waar nodig wordt het Ondersteuningsteam aangevuld met de pedagogisch onderwijsassistent, counselors, mentoren en externe partijen zoals School Maatschappelijk Werk, de Leerplichtambtenaar, GGD, specialistische deskundigen op het gebied van bijvoorbeeld dyslexie, ASS, TOS, Visio, jongerenwerk, coaches vanuit wijk- en/of gebiedsteams, medewerkers van het Jeugd Expertise Team (JET), reclassering, politie en/of de onderwijsconsulent en gedragsdeskundige van het Samenwerkingsverband Fryslân-Noard. De directeur van CSG Comenius Zamenhof is eindverantwoordelijk voor de kwaliteit van de ondersteuning aan alle leerlingen.
Het Ondersteuningsteam coördineert de ondersteuning aan de leerlingen van CSG Comenius Zamenhof en verdeelt de ondersteuning, in samenspraak met mentoren en/of coaches en de informatie uit het OPP, in drie arrangementen, te weten: Basisondersteuning, Extra ondersteuning, Intensieve ondersteuning.
Voor schooljaar 2024-2025 voeren we nog een wijziging door in de wijze waarop de ondersteuning aan leerlingen én docenten wordt vormgegeven. Vanuit het nieuwe functieboek van CVO-NWF bestaat het ondersteuningsteam Zamenhof uit een Ondersteuningscoordinator, 4 leerlingondersteuners, de verzuimcoaches en (incidentele) in- en externe specialisten. De rol van de mentoren wordt weer ingevuld zoals het bedoelt is; de mentor is op de hoogte van het welzijn en de ondersteuningsbehoefte van de leerling. De mentor organiseert, samen met de lesgevende docenten de basisondersteuning en betrekt het ondersteuningsteam, middels een signaalbrief, tijdig als lichte ondersteuning nodig mocht blijken. De ondersteuningsarrangementen worden nu basis-, lichte- en intensieve ondersteuning genoemd.
BASISONDERSTEUNING
Alle leerlingen die voor CSG Comenius Zamenhof worden aangemeld krijgen basisondersteuning. De basisondersteuning wordt in het Basisdeel A en B van het Ontwikkel Perspectief Plan (OPP) beschreven. In het OPP, deel A en B, worden gegevens van de leerling opgenomen en wordt een volledig beeld opgesteld door de toeleverende (basis)school, de mentor en/of een lid van het ondersteuningsteam. Voor de leerlingen in de basisondersteuning zal het OPP deel C (Handelingsdeel) verder niet worden ingevuld. De basisondersteuning is in handen van de docent en mentor.
Lichte ONDERSTEUNING
De tweede categorie betreft leerlingen die lichte ondersteuning nodig hebben om een succesvolle schoolloopbaan te hebben of te krijgen. Onder lichte ondersteuning verstaan we bijvoorbeeld ondersteuning die dyslectische leerlingen nodig hebben in de klas en bij toetsen, leerlingen die vanwege ASS- of sociaal-emotionele problematiek zo nu en dan begeleiding nodig hebben (bijvoorbeeld leerlingen die moeite ervaren met leren, plannen, motivatie en het overzicht niet kunnen bewaren), leerlingen die regelmatig verzuimen en leerlingen die vanwege TOS-/Visioproblematiek extra ondersteuning nodig hebben. In het OPP worden gegevens van de leerling opgenomen en wordt een volledig beeld opgesteld door de toeleverende (basis)school, de mentor en/of een lid van het ondersteuningsteam, waarbij het Handelingsdeel ook ingevuld wordt. Met de ouders en de leerling/mentor en een lid van het Ondersteuningsteam worden tussendoelen geformuleerd en vastgelegd, die regelmatig geëvalueerd worden. Afhankelijk van de doelen (lange- of kortetermijndoelen) wordt met de ouders en leerling afgesproken wat de termijn voor de volgende evaluatie is.
INTENSIEVE ONDERSTEUNING
Leerlingen krijgen intensieve ondersteuning als een succesvolle schoolloopbaan ernstig in het geding komt. Dit kan zijn vanwege ernstige leer- en/of gedragsproblemen al dan niet in combinatie met een instabiele thuissituatie. Intensieve ondersteuning kan ook nodig zijn bij leerlingen met een voor de schoolgang belemmerende combinatie van leer-, gedrags- en omgevingsfactoren. In het OPP worden gegevens van de leerling opgenomen en wordt een volledig beeld opgesteld door de toeleverende (basis)school, de mentor of een lid van het Ondersteuningsteam, waarbij het Handelingsdeel ook ingevuld wordt. Met de ouders en de leerling en zo nodig de mentor en een lid van het Ondersteuningsteam worden tussendoelen geformuleerd en vastgelegd, die regelmatig geëvalueerd worden. Afhankelijk van de doelen (lange- of kortetermijndoelen) wordt met de ouders en leerling afgesproken wat de termijn voor de volgende evaluatie is.
Toestemming ouders
Voor alle arrangementen is het belangrijk dat ouders meepraten, meedenken en mee beslissen. De mentor is degene die op regelmatige basis contact met ouders heeft. Alle leerlingen worden op regelmatige wijze besproken in de reguliere leerlingbespreking. Dit valt onder het arrangement ‘basis ondersteuning’. Mocht een leerling iets meer ondersteuning nodig hebben, dan wordt een signaalbrief ingevuld. Ouders ondertekenen deze signaalbrief (toestemming verlenen via mail, geldt ook als handtekening) en geven daardoor toestemming voor extra ondersteuning. Dit houdt in dat we in- en/of externe deskundigen kunnen inschakelen om op die manier de benodigde ondersteuning voor de leerling of de docent te organiseren. De signaalbrief, met daarin de concrete ondersteuningsvraag beschreven, wordt beoordeeld door het Ondersteuningsteam waarna ondersteuning voor de leerling op gang komt. De vervolgstappen worden gedeeld met alle betrokkenen, te weten: de mentor, lesgevende docenten, de leerling en de ouders.
Ondersteuningsaanbod
Met de invoering van passend onderwijs hebben alle scholen, dus ook onze school, zorgplicht. Dit betekent, dat we bij elke aangemelde leerling verantwoordelijk zijn voor het bieden van een passende onderwijsplek óf het zoeken naar een passende onderwijsplek, als de begeleidingsbehoefte van het kind onze mogelijkheden te boven gaat. Ondanks de ondersteuningsmogelijkheden van onze school hebben we niet voor iedere leerling een passend onderwijs-/ondersteuningsaanbod. Er zijn ook kinderen die meer ondersteuning nodig hebben dan wij kunnen bieden. Gelukkig werken we samen met andere (speciale) scholen binnen het Samenwerkingsverband Fryslân-Noard en bestaat de mogelijkheid toch passend onderwijs voor een leerling te vinden.
Visie en ondersteuning
Beschrijf de algemene visie van de school op ondersteuning. Wat zijn de kernwaarden en doelen met betrekking tot het bieden van ondersteuning aan leerlingen?
In 2024 stond in de schoolgids:
Een andere vorm van ondersteuning betreft die vanuit het bereik van passend onderwijs. Alle leerlingen verdienen een plek op een school die past bij hun kwaliteiten en hun mogelijkheden. Onze visie op passend onderwijs is: ‘regulier en in de klas waar het kan, extra en buiten de klas waar het moet’. Hieruit vloeit de belofte voort dat we ons, binnen onze ondersteuningsmogelijkheden, maximaal inspannen voor alle leerlingen die na aanmelding en toelating door de toelatingscommissie aan ons worden toevertrouwd.
Alle medewerkers van Comenius Zamenhof willen het onderwijs zodanig vormgeven en aanbieden dat optimaal wordt tegemoetgekomen aan de onderwijs- en begeleidingsbehoeften van alle leerlingen en in het bijzonder ook van hen die speciale ondersteuning nodig hebben.
Basisondersteuning
De basisondersteuning is de hulp die elke leerling, als deze die nodig heeft, op elke school in het samenwerkingsverband kan krijgen. De meeste leerlingen kunnen met de basisondersteuning het onderwijsprogramma op dezelfde manier volgen als hun klasgenoten. Binnen het Samenwerkingsverband is hierover het volgende afgesproken: Basisondersteuning is de ondersteuning die op alle scholen binnen een samenwerkingsverband beschikbaar is voor alle leerlingen binnen het samenwerkingsverband. De basisondersteuning is gericht op onderwijsdeelname en op het mogelijk maken van een doorlopende onderwijsloopbaan voor alle leerlingen binnen de school in een veilige, stimulerende leer- en ontwikkelingsomgeving. Dit is uitgewerkt in 8 gezamenlijke afspraken die zijn uitgewerkt in indicatoren.
Meer informatie in de bijlage gekoppeld aan dit tekstvak.
Samenwerkingsverband
Samenwerkingsverband Fryslân-Noard (VO2101) is het samenwerkingsverband passend onderwijs voor voortgezet onderwijs in het noorden van Friesland. Er zijn 11 schoolbesturen bij aangesloten in 9 gemeenten. Het doel van passend onderwijs is om een zo passend mogelijke onderwijsplek te bieden aan alle leerlingen. Onderwijs dat leerlingen uitdaagt, dat uitgaat van hun mogelijkheden en rekening houdt met hun ondersteuningsbehoefte. Passend onderwijs legt een zorgplicht bij scholen. Dit betekent dat de school verantwoordelijk is om alle leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben een goede onderwijsplek te bieden. Dat kan in de eigen school maar ook op een andere school. Daarvoor werken onze reguliere vo- en vso-scholen samen in ons samenwerkingsverband. Samenwerkingsverband Fryslân-Noard is zowel van als voor de schoolbesturen in onze regio.
Meer informatie: Samenwerkingsverband Fryslân-Noard - Samenwerkingsverband Fryslân-Noard
OPDC
Het orthopedagogisch didactisch centrum (OPDC) Fryslân-Noard is een boven schoolse voorziening en onderdeel van ons samenwerkingsverband. Het kan soms gebeuren dat het aanbod van de eigen school tijdelijk niet aansluit bij dat wat een leerling op dat moment nodig heeft of dat een jongeren (dreigt) niet meer naar school te gaan. Het voor een periode deelnemen aan een traject binnen het OPDC kan dan passend zijn. Als een leerling een traject volgt op het OPDC is dit tijdelijk en blijft de leerling altijd ingeschreven bij de eigen school.
Meer informatie: OPDC - Samenwerkingsverband Fryslân-Noard
Expertisecentrum
Het samenwerkingsverband heeft een expertisecentrum, waarin orthopedagogen, psychologen, onderwijsconsulenten en leerspecialisten werkzaam zijn. Zij zijn deskundig op het gebied van onderwijs, (leer)ontwikkeling en gedrag. Zij ondersteunen de scholen, ouders en leerlingen. Dat kan bijvoorbeeld door de school te adviseren bij het ontwikkelen van een heldere zorgstructuur, door de ondersteuningsbehoeften van individuele leerlingen te verhelderen of door kennisdeling. De ondersteuning is vooral gericht op het versterken van het onderwijs en het vergroten van de kennis van de docenten en de zorgfunctionarissen.
Meer informatie: Expertise Centrum - Samenwerkingsverband Fryslân-Noard
Voorzieningen binnen de school
- Beschrijf de faciliteiten en middelen die binnen de school beschikbaar zijn om ondersteuning te bieden. Denk aan speciale lokalen, hulpmiddelen, en ondersteunende technologie. (voor voorbeelden zie bijlage)
Voorzieningen binnen bestuur of derde
- Geef een overzicht van de voorzieningen die beschikbaar zijn via het schoolbestuur of externe organisaties die de school bereid is om in te schakelen. Een voorbeeld hiervan is het gebruik kunnen maken van speciale lokalen, aangepaste materialen, hulpmiddelen of technologie dat niet standaard in de school aanwezig is, maar wel beschikbaar gemaakt kan worden. Voorzieningen van andere scholen binnen het samenwerkingsverband waarvan geen gebruik wordt gemaakt, hoeven niet genoemd te worden.
Extra ondersteuning
Voor een aantal leerlingen is er meer nodig dan de basisondersteuning. Bijvoorbeeld een aanpassing van het onderwijsprogramma, specialistische begeleiding of aanpassingen van toetsen en examens. De hulp en aanpassingen worden voor een langere tijd en voor deze individuele leerling ingezet. Hiervoor wordt een plan opgesteld, dat wordt een ontwikkelingsperspectiefplan (OPP) genoemd. Ouders en de leerling denken mee in het opstellen en de evaluatie van dit OPP. Zo zijn de ouders en de leerling constant inhoudelijk en formeel betrokken bij de beslissingen over de aanpassingen in de extra ondersteuning. Omdat de extra ondersteuning altijd maatwerk is, wordt dit door het bevoegd gezag, in overleg met ouders en leerling, bepaald.
Specialisten binnen de school
Vermeld de specialisten die binnen de school werkzaam zijn, zoals orthopedagogen, logopedisten, of schoolpsychologen, en hun rol in de ondersteuning van leerlingen. (voor voorbeelden zie bijlage)
Specialisten binnen bestuur of derden
Beschrijf de specialisten die via het schoolbestuur, externe organisaties of samenwerkingsverband beschikbaar zijn om ondersteuning te bieden. Dit kan bijvoorbeeld gaan over externe therapeuten of gespecialiseerde begeleiders die de school bereid is om in te zetten. De specialisten binnen het samenwerkingsverband zijn het consultatieteam en het thuiszittersteam. De specialisten die werkzaam zijn binnen andere scholen in het samenwerkingsverband hoeven niet genoemd te worden. (voor voorbeelden zie bijlage)
Extra onderwijsaanbod binnen bestuur of derden
(indien van toepassing): Geef een overzicht van aanvullende onderwijsprogramma's of -projecten die beschikbaar zijn via het schoolbestuur of externe organisaties. Dit kan bijvoorbeeld gaan over een talentprogramma, zomerschool, of andere verrijkingsactiviteiten. Beschrijf alleen het extra onderwijsaanbod binnen het bestuur of derden waar de school gebruik van maakt. Er hoeft hier geen opsomming te komen van al het extra onderwijsaanbod in de regio.
Hoorrecht van leerlingen op hun individuele ondersteuningsaanbod
- beschrijf op welke wijze je leerlingen betrekt bij het opstellen en evalueren van het OPP. Welke rol hebben zij, waar kunnen ze wel (handelingsdeel) en niet over meepraten en/of beslissen (uitstroomperspectief)? Bij wie kunnen ze terecht met vragen over de ondersteuning?
Hoorrecht van alle leerlingen op het ondersteuningsaanbod van de school
- Beschrijf hoe je alle leerlingen hebt betrokken bij / gehoord over het ondersteuningsaanbod van je school. Beschrijf wat zij hiervan vinden.